Tuesday, December 29, 2009

मैना, सुन्तली र महिला मुक्ति



मैना सुनार र सुन्तली धामी नेपाली माटामा महिलाको स्थितिका प्रतीक हुन् । नेपाली भूमिमा यस्तै उत्पीडन खेपेका सयौँ महिलामध्येका यी एकाध उदाहरण मात्रै हुन् । विदेशी भूमिमा कैयौँ नेपाली महिलाले दिनहुँ उत्पीडन खेपेका सत्यकथा पढ्न पाइन्छन् । विदेश हाम्रो बुताको बात होइन । यसर्थ, त्यहाँका घटना हाम्रा लागि पीडादायी दुर्घटना मात्र हुन्छन् । तर, आफ्नै देशमा न्याय नपाएका मैना सुनार र सुन्तली धामीका कथा सुन्न पनि हामी विवश भइरहेका छौँ । यसले हाम्रो देशको यथार्थ हेरेर लज्जाबोध गर्न हामी बाध्य भइरहेका छौँ ।


मैना सुनारको घटनालाई 'डलरको खेती' भनेर भ्रम छर्ने एकसेएक प्रयास भइरहेका छन् । के यथार्थमा तिनीहरू 'रगतको खेती' गरेकामा गौरव गरिरहेका हुन् त ? हो, रगतको खेती गरेर तिनले घिनलाग्दो गौरव गरिरहेका छन् । डलरकै खेती गरेर भए पनि मैना सुनार वा सुन्तली धामीहरूलाई न्याय दिन सके भने तिनका आत्माले शान्ति पाउने थिए । र, परिवारलाई समवेदना पुग्ने थियो । देशको कानुन व्यवस्थाले मैना सुनार र सुन्तली धामीका अपराधीलाई केही गर्न नसकेका वेला डलर वा भारु या युवानकै खेती गरेर भए पनि कठघरामा अपराधीलाई उभ्याइन्छ भने त्यसलाई अन्यथा भन्न मिल्दैन । बरु नेरु खर्चेर र कमजोर कानुन व्यवस्थाका आडमा मैना वा सुन्तलीका अपराधीलाई बचाउने ठूलो अपराधी हो ।

नेपालमा महिला मुक्तिको उद्देश्यले गठित अनेकन राजनीतिक र भगिनी संगठन छन् । महिलाले नै खोलेको पार्टी पनि छ । तर, ती सबै संगठन मैना सुनार र सुन्तली धामीका निम्ति होइन रहेछन् । ती त पीडकका लागि खोलिएका संगठनजस्तै भए । यी दुई चेलीका लागि कुन-कुन महिला संगठनले के गरे, यो पंक्तिकारलाई थाहा छैन । यो पंक्तिकारलाई थाहा नहुनु भनेको नै तिनको भूमिका पीडकका लागि गएकामा अन्यथा लिनु नपर्ला ।

पद्मकन्या क्याम्पसका चेलीले सुन्तलीलाई न्याय दिलाउन स्वस्फूर्त प्रदर्शन गरिरहेका वेला महिला मुक्तिको डिङ हाँक्ने संगठनलाई जिस्क्याइरहेको भान हुन्थ्यो । प्रहरी अधिकृत पार्वती थापाले सुन्तली धामीका पक्षमा अडान लिइरहँदा महिला मुक्ति संगठनहरू पर्यवेक्षकजस्तै रमिता हेरेर बसिरहेका थिए । तिनले महिला मुक्तिको उद्घोष गर्नु '....लाई भन्दा देख्नेलाई लाज' भएको छ ।

महिलाको प्रतिनिधित्व गर्दै नेपालका दुई 'वीरांगना' वरिष्ठ मन्त्री भएका छन् । एउटी लोकतन्त्रकी हिमायती, महान् नेताकी पुत्री उपप्रधान तथा परराष्ट्रमन्त्री सुजाता कोइराला छिन् । अर्की जननेता स्व. मदन भण्डारीकी अर्धांगिनी हुन् । जनताको बहुदलीय जनवादका उनी एकमात्र प्राधिकार हुन् । उनी अर्थात् विद्या भण्डारी अखिल नेपाल महिला संघकी अध्यक्ष पनि हुन् । उनी देश र जनताको रक्षा गर्ने रक्षा मन्त्रालय सम्हालिरहेकी वरिष्ठ मन्त्री पनि हुन् ।

यी दुई महिला मन्त्रीका आँखाअगाडि मैना सुनार र सुन्तली धामीको कथावाचन भइरहेको छ । तर, यी दुवै 'विषकन्या' हरू लावण्य देशका गोमा ब्राह्मणीझैँ निस्पिक्री छन् । आफ्नै कार्यकालमा दुइटी चेलीको अन्यायको पीडाले यिनलाई छोएको कतै देखिन्न । भालुलाई पुराण सुनायो भने कतै सुन्ने पनि थियो होला, तर यिनीहरू उठाउन नसकिने गरी सुतेको भान गरिरहेका छन् ।

'मेजर बस्नेतलाई कारबाही हुन दिन्नँ' भनेर रक्षामन्त्री विद्या भण्डारीले भनेको कुराले यिनी महिला मात्र हुन् भन्ने विश्वास गर्न सकिन्न । महिलाको पीडामा सामान्य औपचारिकतासम्म ख्याल नगर्ने वास्तवमै यिनी मानसिक बिरामी हुनुपर्छ । अन्यथा, मानवीय संवेदनाको हदम्याद नाघेर कसैले पनि यस्तो कुरा बोल्दैन ।

मैना सुनारको हत्याका आरोपी मेजर निरञ्जन बस्नेत उनको नाता-सम्बन्ध नै पर्ने भए पनि उनले अपराधीलाई बचाउन हदम्याद नै नाघेर बोल्नु तिनका लागि पनि शोभा दिँदैनथ्यो । तर, यिनका मुखारविन्दबाट फुस्केको वचन सुन्दा एमाले समर्थित महिला संगठनले महिला मुक्तिको फुर्ती गर्नु बेकार भएको छ । रक्षामन्त्री विद्या भण्डारीकै 'आदर्श'मा एमालेको अखिल नेपाल महिला संघ हिँड्ने हो भने तिनको मुक्ति संगठनको पनि यहीँनेर आएर सर्वस्व होस् । होइन भने एमालेमा लागेका महिला पनि के मुख देखाउँछन् ? तिनलाई मैना सुनारको आत्मा र सुन्तली धामीको पीडाले नेपालका नदीनाला तर्न दिनेछैन ।

मन्त्रीका चर्तिकला हेर्दा एउटी महिलाले अर्की महिलाको पीडा बुझ्न यति धेरै बारबन्देज हुँदो रहेछ भन्ने पनि देखियो । एउटा समाचारपत्रमा एक महिलाले विद्या भण्डारी नारी हुन् कि होइनन् भनेर सोधेकी रहिछिन् । कमसेकम देशभरिमा एउटी महिलाले मैना सुनारको घटनामा चिन्ता जताइन् । तिनले सोधेको प्रश्न भने अनुत्तरित नहोस् भन्नका लागि यति नै जवाफ काफी हुन्छ भन्ने लागेको छ । जसको उत्तर यस्तो छ— 'विद्या नारी रहिनन्, उनी बस्नेतकी फगत कारबारी हुन् ।'

०६० साल फागुन ५ गते काभ्रे खरेलथोककी १५ वष्ीया मैना सुनारलाई पक्राउ गरी पाँचखाल ब्यारेकमा हत्या गरिएको शतप्रतिशत साँचो हो । ब्यारेकभित्र हत्या गरिएकी मैना सुनारका हत्यारा ६ वर्ष बित्न लाग्दा पनि पत्ता लाग्दैन भने यो मुलुकमा भएको अरू अपराधको अनुसन्धान कसरी हुन्छ ? किटानी जाहेरी गरिएका हत्याराहरू पनि सहजै उम्कन सक्ने नेपालमा यो कस्तो विधिको शासन हो ? ब्यारेकभित्र मारिएकी मैना सुनारको हत्यारा बाहिर खोजेर भेटिन्छ ?

अब मैना सुनारको हत्यारा खोजेर कारबाही गर्ने जिम्मा विद्या भण्डारीहरूकै हो । देशको रक्षा मन्त्रालयको जिम्मा पाएकी विद्या भण्डारीले यति गर्न सक्नुपर्छ । तर, गायक प्रवीण गुरुङको हत्यामा कुनै अमूक भुजेललाई बली दिएझैँ गर्न तिनले मिल्दैन । पापको गाग्रो बोकेर अमृत बोकेको छु भनेर कसैले धेरै दिन झुक्याउन आजको समयमा सक्तैन । हत्याराको संरक्षण गर्नेका दुर्दिन सुरु हुन् केहीबेर लाग्दैन ।

साभार: नयाँ पत्रिका
लेखक: भवानी बराल


Tuesday, December 15, 2009

दलित दम्पती न्याय माग्दै प्रशासनमा



दलित र गैरदलितबीच विवाहलाई प्रोत्साहन गर्न सरकारले विभिन्न कार्यक्रम ल्याए पनि राजधानीसँगै जोडिएको जिल्लामा गाउँबाट विस्थापित हुनुपरेको जिल्ला दलित समन्वय समितिका उपाध्यक्ष सरोज परियारले बताए । भक्तपुर, २०६६ पुस १ - सरकारले दलित र गैरदलितबीचको विवाहलाई प्रोत्साहन गर्न एक लाख रुपैयाँ सहयोग गर्ने यसै वर्षको बजेटमार्फत घोषणा गरे पनि भक्तपुरमा एक जोडी विस्थापित भएका छन् ।
चार वर्षदेखि प्रेम गरिरहेका चित्तपोल ९ घर्तीगाउँका सागर परियार र संगीता थापा क्षेत्रीले गत भदौमा आफूखुसी विवाह गरेका थिए । दलितसँग विवाह गरेको भन्दै केटी परिवारले मार्ने धम्की दिएपछि गाउँमा जान नसकेको परियारले बताए । 'जहाँ भेट्यो त्यहीं मार्छु भनेर उनका (संगीतालाई देखाउँदै)आफन्तले खोजिरहेका छन्,' जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा पुगेका ती जोडीले सीडीओ दीपकराज नेपाललाई भने, 'हामीलाई गाउँमा गएर बस्ने वातावरण मिलाइदिनुपर्‍यो ।
भदौ १५ मा विवाह भएको उनीहरूको जोडी गाउँमा बस्न सक्ने वातावरण नभएपछि काठमाडौंस्थित भोटेबहालमा कोठा भाडामा लिएर बस्ने गरेको उनले सुनाए ।
दलित र गैरदलितबीच विवाहलाई प्रोत्साहन गर्न सरकारले विभिन्न कार्यक्रम ल्याए पनि राजधानीसँगै जोडिएको जिल्लामा गाउँबाट विस्थापित हुनुपरेको जिल्ला दलित समन्वय समितिका उपाध्यक्ष सरोज परियारले बताए ।
राजधानीसँगैको जिल्लामा पनि दलित र अन्य जातिबीच छुवाछुत र विभेद यथावत रहेको उनले बताए । 'विवाह गरेकै निहुँमा राजधानीसँगै जोडिएको जिल्लाको गाउँबाट विस्थापित हुनुपरेको छ,' उनले भने, 'अन्यत्र कस्तो समस्या भोग्नुपर्ला ।' केटी पक्षले अझै केटालाई स्वीकार गरेको छैन् । विवाह भएको पाँच महिना भइसक्दा पनि मार्ने धम्की आएपछि मेलमिलाप गरी सुरक्षा व्यवस्था गरिदिन उक्त जोडी मंगलबार जिल्ला प्रशासन पुगेको थियो ।
सीडीओ नेपालले दुवै जनाको नागरिकता नभएकाले नागरिकता बनाएर विवाहदर्ताको प्रक्रियामा लाग्न सुझाव दिएका छन् । दुवैका परिवारबीच मेलमिलाप गराई गाउँमा बस्ने वातावरण बनाउन सहयोग गर्ने नेपालले बताए ।
From:
Kantipur National Daily

Sunday, December 6, 2009

Let's Condemn the Cruelty in the Name of Religious Belief

It may be the unbelievable event for those who have not heard that still there is the tradition of sacrificing the human being to make so called god happy. The event is not old than 4 days. It was occured in weatern Nepal- Rupandehi, Marchawar. Here is the Detail of the Event.

It was the day of November 23rd. Elder daughter of Mr. Raju Harijan had been Disappeared. She was of 8 years. The parents thought she might have gone to the friends and would return home the next day. They waited till afternoon of 24th of Nov, but she did not return. Raju now started to suspect that something wrong might have taken place to his daughter. He informed the neighbors and asked for help to search his daughter. A group of the village named Marchawar has been formed to search the daughter of Raju, Manisha Harijan.  They searched for 3 hours and found the Dead body of 8 years old Manisha in the side of Cannel Near to the newly build Brick Factory. Her neck was half cut, blood was everywhere in the body and clothes were covering the body as they were before she was lost. Everybody got surprised and socked. They started to think who might have killed her for what purpose?? They went on the gate of the brick factory to ask to the owner whether he had seen something happened since the factory was very much near to the spot where the dead body was found. The name of the factory owner is Birendra Jaiswal. They saw some blood in the gate of the factory. When the villagers tried to enter the factory, he tried to stop them in the gate and asked why they were there? They explained the whole things and asked for the permission to enter the factory. Their logic to enter the factory was to seek the evidence of the murderer because they suspected that the murder might have been taken place inside the factory since they saw the blood in the gate. But he denied their proposal. The people got suspicion that there must be something wrong happened inside. They enter the factory forcefully. They were more socked when they saw the blood near to the chimney of the brick factory. Then they come to a conclusion that Manisha was sacrificed in the opening of the factory to make happy to the god.


Jaishwal is in police custody now. But he is denying that he has sacrificed Manisha for the factory but the villagers are saying that if she was not sacrificed why there is the blood near to the gate and in the chimney? They also had said that there was no any animal sacrificed there in the day time. If there was no animal sacrificed how the bloods come there??


The girl is from so called untouchable caste where the owner of the brick factory is from higher caste.